Sernik Polski - Kremowa Rozkosz

1 listopada 2023
Tradycyjny sernik polski

Sernik to jeden z najbardziej ukochanych polskich deserów, którego kremowa konsystencja i bogaty smak sprawiają, że trudno oprzeć się pokusie skosztowania jeszcze jednego kawałka. Ten klasyczny deser, obecny na polskich stołach podczas świąt, uroczystości rodzinnych i niedzielnych podwieczorków, ma swoje korzenie głęboko zakorzenione w naszej tradycji kulinarnej.

W tym artykule podzielę się z Wami przepisem na tradycyjny polski sernik, który wyróżnia się kremową konsystencją i głębokim, bogatym smakiem sera. Zdradzimy też kilka sekretów, które pomogą Wam uniknąć typowych problemów podczas przygotowania tego wymagającego, ale niezwykle satysfakcjonującego deseru.

Historia sernika w polskiej kuchni

Sernik ma długą historię sięgającą czasów starożytnych, gdzie już w Grecji przygotowywano desery na bazie sera. Do Polski przepis na sernik trafił prawdopodobnie w XVII wieku, przywieziony przez króla Jana III Sobieskiego z wyprawy wiedeńskiej. Z czasem Polacy dostosowali ten deser do lokalnych upodobań i składników, tworząc własną, unikalną wersję.

Polski sernik różni się od swoich zagranicznych odpowiedników przede wszystkim konsystencją - jest bardziej zwarty i kremowy, często z dodatkiem ziemniaków lub budyniu dla uzyskania odpowiedniej tekstury. Charakterystyczne dla polskiego sernika jest również to, że często przygotowuje się go na spodzie z kruchego ciasta, a nie z pokruszonych ciastek, jak w amerykańskiej wersji cheesecake'a.

Przez wieki sernik stał się nieodłącznym elementem polskiej tradycji kulinarnej, szczególnie w okresie świątecznym. Różne regiony Polski rozwinęły swoje własne warianty tego deseru, dodając lokalne składniki, takie jak rodzynki, skórka pomarańczowa, czy bakalie.

Składniki

Na spód:

  • 250 g mąki pszennej
  • 125 g masła (zimnego)
  • 80 g cukru pudru
  • 1 żółtko
  • 1 łyżka kwaśnej śmietany
  • Szczypta soli

Na masę serową:

  • 1 kg twarogu sernikowego (trzykrotnie zmielonego)
  • 250 g masła (miękkiego)
  • 200 g cukru
  • 6 jajek (najlepiej w temperaturze pokojowej)
  • 2 łyżki mąki ziemniaczanej
  • 2 łyżki mąki pszennej
  • 2 łyżeczki ekstraktu waniliowego
  • Skórka otarta z 1 cytryny
  • Sok z połowy cytryny
  • 100 g rodzynek (opcjonalnie)
  • 50 g kandyzowanej skórki pomarańczowej (opcjonalnie)

Na wierzch (opcjonalnie):

  • 200 ml śmietany kremówki 36%
  • 2 łyżki cukru pudru
  • Świeże owoce do dekoracji (np. truskawki, borówki)

Sposób przygotowania

Krok 1: Przygotowanie spodu

Mąkę przesiej na stolnicę lub do miski, dodaj pokrojone w kostkę zimne masło, cukier puder i sól. Siekaj składniki nożem lub rozdrobnij palcami, aż powstanie kruszonka. Dodaj żółtko i śmietanę, szybko zagnieć ciasto, formując kulę. Zawiń ciasto w folię spożywczą i włóż do lodówki na minimum 30 minut.

Krok 2: Przygotowanie formy i pieczenie spodu

Rozgrzej piekarnik do 180°C (góra-dół). Formę do pieczenia (najlepiej tortownicę o średnicy 24-26 cm) wysmaruj masłem i wyłóż papierem do pieczenia. Schłodzone ciasto rozwałkuj i wyłóż nim dno formy, formując również niewielki rant (około 3-4 cm). Nakłuj ciasto widelcem w kilku miejscach. Piecz spód przez około 15 minut, aż lekko się zarumieni. Wyjmij z piekarnika i odstaw do ostygnięcia.

Krok 3: Przygotowanie masy serowej

Miękkie masło utrzyj z cukrem na puszystą masę. Stopniowo dodawaj po jednym żółtku (wcześniej oddziel żółtka od białek), cały czas miksując. Dodaj twaróg, mąkę ziemniaczaną, mąkę pszenną, ekstrakt waniliowy, skórkę z cytryny i sok. Wszystko dokładnie wymieszaj mikserem na niskich obrotach, aż masa będzie jednolita.

Jeśli używasz rodzynek i kandyzowanej skórki, namocz je wcześniej w ciepłej wodzie lub w alkoholu (np. rumie), osusz i obtocz w łyżce mąki, aby równomiernie rozłożyły się w masie serowej. Dodaj do masy i delikatnie wymieszaj łyżką.

Krok 4: Ubijanie białek

Białka ubij na sztywną pianę, zaczynając od niskich obrotów miksera, stopniowo zwiększając prędkość. Kiedy piana zacznie się formować, możesz dodać szczyptę soli, co pomoże w uzyskaniu sztywniejszej piany. Ubijaj, aż piana będzie lśniąca i będzie tworzyć sztywne czubki.

Krok 5: Łączenie masy

Delikatnie wmieszaj ubite białka do masy serowej, używając szpatułki lub dużej łyżki. Rób to powoli, ruchem od dołu do góry, aby nie wybić powietrza z piany, które odpowiada za puszystość sernika.

Krok 6: Pieczenie sernika

Przełóż masę serową na podpieczony spód. Wyrównaj powierzchnię łyżką lub szpatułką. Formę z sernikiem umieść w rozgrzanym do 170°C piekarniku i piecz przez około 60-70 minut. Sernik powinien być złoty na wierzchu, ale jeszcze lekko drżący w środku - podczas studzenia dojdzie do końca.

Ważne: Nie otwieraj piekarnika przez pierwsze 40 minut pieczenia, aby sernik nie opadł. Po upieczeniu, pozostaw sernik w wyłączonym, uchylonym piekarniku na około 15 minut, a następnie wyjmij i studź w temperaturze pokojowej.

Krok 7: Studzenie i wykończenie

Kiedy sernik całkowicie ostygnie, wstaw go do lodówki na co najmniej 4 godziny, najlepiej na całą noc. Dzięki temu masa serowa dobrze się ustabilizuje i sernik będzie łatwiejszy do krojenia.

Przed podaniem możesz udekorować sernik bitą śmietaną (ubij śmietanę kremówkę z cukrem pudrem) i świeżymi owocami. Jeśli wolisz bardziej tradycyjny wygląd, możesz po prostu posypać sernik cukrem pudrem.

Wskazówki i porady

  • Wybór sera: Kluczem do dobrego sernika jest wysokiej jakości twaróg sernikowy, najlepiej trzykrotnie zmielony. Możesz kupić gotowy ser do sernika lub zmielić samodzielnie twaróg w maszynce do mięsa.
  • Temperatura składników: Wszystkie składniki powinny mieć temperaturę pokojową, co zapewni lepsze łączenie masy i bardziej jednolitą konsystencję.
  • Zapobieganie pęknięciom: Aby uniknąć pęknięć na powierzchni sernika, możesz piec go w kąpieli wodnej - formę z sernikiem umieść w większym naczyniu wypełnionym gorącą wodą do połowy wysokości formy.
  • Cierpliwość: Sernik potrzebuje czasu, aby dojść do perfekcji. Nie przyspieszaj procesu studzenia, a najlepsze rezultaty osiągniesz, pozwalając mu odpocząć w lodówce przez noc.
  • Krojenie: Sernik najlepiej kroi się czystym nożem zanurzonym w ciepłej wodzie i wytartym po każdym cięciu.
  • Przechowywanie: Sernik można przechowywać w lodówce przez 3-4 dni, szczelnie przykryty. Można go również zamrozić - pokrój go na porcje, każdą zawiń w folię spożywczą i przechowuj w zamrażarce do 1 miesiąca.
  • Wariacje: Możesz eksperymentować z dodatkami do sernika, takimi jak kakao dla wersji marmurkowej, świeże owoce (np. maliny) dodane do masy lub polewa czekoladowa na wierzchu.